Engels’in Cola di Rienzi Librettosu

MAR

“General”in gençliğinde şiir, düzyazı, edebiyat eleştirisi, dram gibi alanlarda ürettikleri yanı sıra yazdığı bir opera liberettosu da var. Engels’in 20 yaşındayken Bremen’de, Aralık 1840 tarihinde yazdığı opera librettosunun (operanın sözlerini içerir) adı, Cola di Rienzi…

Cola di Rienzi metninin keşfi, 1974 yılında oluyor. Wuppertal’deki Friedrich-Engels-Haus’un müdürü Michael Knieriem, Bergischer Geschichtsverein adlı tarih derneğinin arşivini karıştırırken, bu fragmanı buluyor. Bu metin, bir opera metnine (librettosuna) benziyor.

Engels bu libretto’yu, ondan isteyen Wuppertal’deki bir arkadaşına vermek üzere yazar. Edward George Earle Bulwer-Lytton’ın Rienzi, the Last of the Tribunes (Tribünlerin Sonuncusu Rienzi) adlı romanı 1835’te dünya çapında çoksatanlar arasına girmiş, 1836’da Almancaya da çevrilmiştir. Yine o yıllarda birçok yazar tarihi bir kişilik olan Cola di Rienzi’yi popüler bir kahraman olarak eserlerinde sunmaya çalışır. Örneğin Richard Wagner 1838’de 5 perdelik Rienzi, der Letzte der Tribunen (Tribünlerin Sonuncusu Rienzi) librettosunu yazar ve opera ilk kez 1842 tarihinde sahnelenir. Engels Cola di Rienzi’yi 1840 yılında yazarken, Wagner’in çalışmasından haberdar olamazdı. Bulwer-Lytton’ın romanından esinlenmiş olması ise muhtemeldir.

Cola di Rienzo, yazı dilinde Nicola di Lorenzo, Latince Nicolaus Laurentii, 1313’te Roma’da çamaşırcı bir anne ile meyhaneci bir babanın oğlu olarak dünyaya gelir. 1354’te Roma’da bir isyan sırasında mahkemeye çıkarılacakken suikasta uğrayıp, ölen bir politik figürdür. Papalık iktidarının kaldırılmasını ve İtalya'nın birleştirilmesini savunmuştur.

Engels’in Cola’sı Tevfik Turan tarafından çevrilerek, Kırmızıkedi Yayınevi tarafından Şubat 2021’de basıldı. Okunması dileğiyle…

Kitabın künyesi: Friedrich Engels, Cola di Rienzi, Çeviren ve derleyen: Tevfik Turan, Kırmızıkedi Yayınevi, 2021, 72 sayfa