Komünizm ve Aile

Mahmut Boyuneğmez

Aile, belirli bir ölçüde kuşlarda, ayrıca memelilerde bulunmaktadır. Ailenin biyolojik temeli, yavru yetiştirmedir. Aile, kadın, erkek ve yavruların biyolojik ortak yaşamıdır. Başka bir deyişle ailenin, doğal/biyolojik bir boyutu vardır.

Kadın ile erkek arasındaki aşkı, cinsel dürtüyü ve ihtiyaçları, yavru yetiştirmeyi, yani insan canlısının bu doğal niteliklerini, hiçbir toplumsal sistem ortadan kaldıramaz. Fakat tarih boyunca ailenin biçimi ve içeriği değişmiştir. Örneğin ortaklaşa aile, çok eşli aile, tek eşli karı koca ailesi gibi…

Aleksandra Kollantay’ın komünizmde ailenin ortadan kalkacağı yönündeki düşüncesi gerçekçi değildir. Komünizmde çocuklar ve kadınlar, erkeklerin mülkiyetinde olmaktan çıkar. Komünizmde yine, kapitalist dönemin bir şirkete benzeyen iktisadi birim olarak aile yapısı bulunmaz. Geleceğin toplumunda ailesel ilişkiler, gönüllü birliktelik ve kadın-erkek-çocukların ortak yaşam sevinci çerçevesinde kurulur. İktisadi bir birim olmaktan çıkan aile için, gelecek kuşaklara servet olarak mirasların bırakılmasından da bahsedilemez.

Komünizmde, çocukların bakımı, eğitimi ve ev işleri, toplumsallaştırılır; ev içerisindeki bu faaliyetler, toplumsal ortaklaşa yapılan işler olarak yürütülür. Fakat örneğin kadınların doğurganlığını ve çocuk emzirmesini, biyolojik ve duygusal açıdan anneliği, ortadan kaldırmak mümkün değildir. Bilakis annelerin ve çocukların sağlıkları ve gelişimleri için bu biyolojik ve duygusal bağların korunması gereklidir.

Kamusal alanın (iş, siyaset, kültür vb.) erkeklerin tasarrufunda olması, ev ve aileye ait sorumluluklardan oluşan özel alanın kadınlara bırakılması, sosyalist toplumun geçiş süreci boyunca ortadan kalkar. Komünizmde toplumun bilimsel düzenlenişi ve yapılanışı, özel alan-kamu alanı ayrımını ve erkeklerin çeşitli alanlarda kadınlar üzerindeki iktidarı anlamına gelen patriyarkayı ortadan kaldırır. Komünizmde, ev işlerinin yapılması ve çocukların yetiştirilmesi, toplumsal faaliyetlere dönüştürülür.

Cinsiyet rollerinin sönümleneceği, günümüzde kadın ve erkeklere özgü sayılan rollerin/özelliklerin gelecekte her bireyde bir arada bulunuşu demek olan “androjen” nitelikte insanların yetiştirileceği bir toplum ve kültürün yaratılması, komünizmle mümkündür.